Het voorbije joodse dordrecht

Stucwerk van familie Voorzanger ‘ontdekt’

Stucwerk van familie Voorzanger ontdekt

Het stucwerk bovenin het portaal toont de vier kinderen van Levie en Esther Voorzanger. Het doodgeboren kind (helemaal rechts) is, waarschijnlijk met opzet, vaag gehouden.
Foto Redactie Website

Van onverwachte zijde is er onverhoeds een aanvulling gekomen over de familiegeschiedenis van Levie en Esther Voorzanger, het joodse echtpaar dat wordt beschreven in verhaal 88.

        In de zomer van 2016 hield Jaap Bouman, schrijver van ‘Eigen-Aardig’, een wekelijkse, veelgelezen pagina over vooral het vroegere Dordrecht in AD/De Dordtenaar, zijn jaarlijkse fotopuzzle. Lezers moesten zien te raden waar (en dit keer ook waaróm) hij foto’s had gemaakt van bepaalde Dordtse dingen. Hoewel hij zijn actieradius had beperkt tot het havengebied en bij de foto’s tips plaatste, klaagden de inzenders: de moeilijkheidsgraad was hoog.
        Eén foto betrof “een fraai beeldhouwwerk” met vier kinderen, dat is te vinden bovenin het portaal van de winkelpanden Voorstraat 378 en 380. Als je het bestaan ervan niet kent, kijk je er langs heen. Je moet nogal omhoog kijken, en mensen kijken meestal omlaag als ze een winkeldeur binnengaan. Niettemin wisten ‘nijvere puzzelaars’ het stucwerk thuis te brengen.

Levenloos
Later in het jaar maakte Bouman de uitslag bekend. In een toelichting meldde hij dat één inzendster hem had weten te melden wat de beeltenis voorstelt: de vier kinderen van Levie en Esther Voorzanger. Het echtpaar heeft op dit adres gewoond, van 19 december 1873 tot 25 maart 1878, ruim vier jaar dus. Kennelijk hebben zij hun kinderen willen eren door er een stucwerk aan te wijden.
        Levie en Esther kregen in hun Dordtse periode drie kinderen. In Veendam was al een levenloos kind geboren, op 1 augustus 1872; in Dordrecht volgden Johan (31.1.1874), Sara Bettje (28.12.1875) en Martha (24.5.1877). Later, in Roermond, kwam Maurits (29.6.1882) er als vijfde kind bij. In het stucwerk zijn de eerste vier kinderen afgebeeld. Het doodgeboren kind is misschien wel het meest rechtse: het is met opzet vaag gehouden.
        Volgens Bouman was het stucwerk aanvankelijk alleen in de hal van het woonhuis van de Voorzangers zichtbaar. Maar “na een verbouwing, waarbij de ingang werd gewijzigd”, was het kunstwerk voortaan ook vanaf de straat te zien.
        Hoe wist de inzendster eigenlijk van het opvallende stucwerk − uit overlevering, uit een publicatie? Bouman heeft haar, namens de redactie van deze website, gevraagd om eventuele nadere details, maar kreeg vooralsnog geen reactie.