Het voorbije joodse dordrecht

Dordtse foto van drie vrolijke kinderen
blijft een mysterie ondanks speurtocht

raadselachtige foto uit de Collectie-Beerman

De raadselachtige foto uit de Collectie-Beerman: wie zijn deze kinderen?
Foto RAD (nr. 309_7811)

De foto toont drie zorgeloze, ontspannen poserende kinderen. De meisjes glimlachen licht, het jongetje kijkt guitig naar de fotograaf. Maar achter deze foto, gemaakt in Dordrecht op 20 maart 1927, gaat een hartverscheurende tragedie schuil.
        De foto werd bij toeval aangeklikt, neuzend in de omvangrijke Collectie-Beerman van het Dordtse archief. Die omvat meer dan veertigduizend beelden van vader en zoon Beerman – die een fotozaak dreven aan het Vrieseplein en dezelfde voornamen hadden: Hermanus Gerardus.
        In hun studio portretteerden senior en junior ook joden die in Dordrecht woonden, of er op bezoek waren – zoals die drie onbekommerde kinderen. De Beermannen zullen het zich niet bewust zijn geweest, maar honderden van die portretten kregen achteraf historische waarde. Ze bleken een bevolkingsgroep te hebben vastgelegd, die in de oorlog bijna volledig verdween.
        Wie nu zijn deze drie kinderen? De foto is gemaakt in opdracht van de familie Peper aan de Reeweg, zoveel bleek wel uit de administratie. Maar verder zijn er geen namen genoteerd. Zelf telde het gezin Peper maar één kind: een meisje dat pas in 1931 is geboren, vier jaar nadat de Peper de drie kinderen naar de portretstudio van Beerman hadden gebracht. Waren het nichtjes en een neefje dan? Of kinderen van kennissen?
        De familiegeschiedenis werd uitgeplozen, in een poging de foto na 94 jaar aan een eventuele nabestaande te kunnen overhandigen. Naarmate de zoektocht vorderde, doemden er steeds meer feiten op die stilmakend waren, onthutsend: de familie Peper is nagenoeg weggevaagd. Om te beginnen is alleen al dat ene gezin van de Reeweg om het leven gebracht, in het Poolse Sobibor.
        Wie nu die kinderen waren en wie hun ouders, is en blijft een raadsel dat niet kon worden opgelost. Tot dusverre konden ze niet geïdentificeerd worden. Maar misschien is het internet behulpzaam, en meldt zich via deze website een (verre) verwant die de twee meisjes en dat jochie herkent.
        In dit verhaal: de neergang van de familie Peper.

archiefkaart van het gezin Peper

De archiefkaart van het gezin Peper. Het was in opdracht van Hinnach en Rosette dat de foto van de drie kinderen in 1927 werd gemaakt. Het echtpaar kreeg zelf pas een kind in 1931, nadat het was verhuisd naar Hilversum.
Foto’s RAD

Samuel Bromet komt in Dordrecht en Dordts Adresboek van 1930 met Hinnach Peper

Samuel Bromet komt in Dordrecht aan om een poos bij zijn tante Rosette en oom Hinnach te gaan wonen, bericht de ‘Dordrechtsche Courant’ op 5 september 1928.
Foto Krantenbank RAD

In het Dordtse ‘Adresboek’ van 1930 wordt Hinnach Peper nog genoemd (bovenaan), hoewel hij en Rosette in dat jaar al waren verhuisd naar Amsterdam.
Foto Collectie-Van Dooremalen

Reeweg-Oost 44

De woning aan de Reeweg-Oost 44 heeft na de omnummering in de jaren vijftig de nummers 82 en 82 gekregen. In het pand rechts van de lantaarnpaal, met de donkere deuren, woonden Hinnach en Rosette in hun Dordtse tijd.
Foto Google Streetview

Etaleur
Op 5 augustus 1926 arriveerden ze in Dordrecht: Hinnach Peper en zijn echtgenote Rosette Bromet. Allebei zijn zij geboren in Amsterdam, hij op 27 februari 1900, zij op 19 juli 1897. Ze trouwden in Watersgraafsmeer, op 5 februari 1920, zij was 22, hij pas 19. Hinnach is van beroep etaleur, misschien was dat de reden om naar Dordrecht te gaan: werk. Het echtpaar, na zes jaar huwelijk nog altijd kinderloos, betrekt een woning aan de Reeweg-Oost, op nummer 44 (nu: 82-84). Hun vorige woonplaats was Utrecht.
        Zeven maanden na hun aankomst wordt op 20 maart 1927 die leuke foto gemaakt, van drie geduldig poserende kinderen, bij Foto Beerman. De meisjes zijn ouder dan het jongetje, maar alle drie nog erg jong. Een dik jaar later, op 28 augustus 1928, komt bij Hinnach en Rosette een 14-jarige neef uit Amsterdam wonen: Samuel Bromet, geboren in Watergraafsmeer op 18 augustus 1914. Op de gezinskaart in het Regionaal Archief Dordrecht (RAD) staat dat hij leerling-etaleur is. Wellicht gaat hij in de leer bij zijn oom.
        Samuel blijft niet lang in Dordrecht, iets meer dan negen maanden. Op 13 juni 1929 vertrekt hij naar Antwerpen, naar de Dixmuidelaan 144. In het jaar daarop verlaten ook Hinnach en Rosette de stad. Zij reizen naar Amsterdam, waar ze gaan wonen aan de Wagenaarstraat 48. Terwijl Hinnach nog wordt vermeld in het Adresboek van 1930, is het verblijf in Dordrecht al voorbij, na 3 jaar en acht maanden.
        Op Amsterdam volgt vrij snel Hilversum, want daar wordt op 21 november 1931 hun eerste en enige kind geboren: Femina Eliza. In Hilversum zal het gezin ook blijven. Het wordt het laatste adres waar zij nog in leven waren, Marconistraat 114, voordat de Duitsers de joden van Nederland systematisch gingen afvoeren. Hinnach, Rosette en Femina werden naar Sobibor getransporteerd, en daar op 30 april 1943 meteen na aankomst, zoals de gewoonte was, tegelijk vergast, 43, 45 en elf jaar oud.

Espérance Peper en Levie Klein

Pasfoto’s van Espérance Peper en haar man, de diamantbewerker Levie Klein.
Zij trouwden aan het begin van de oorlog, in 1942. Een jaar later werden zij tegelijk vermoord in Sobibor.
Foto’s Website ‘Joods Monument’

Overzicht
Hoe catastrofaal de bezetting voor de andere leden van families Peper en Bromet uitpakte, leert het onderstaand overzicht. Het noemt om te beginnen de ouders, broers en zussen van Hinnach en daarna ook van Rosette, op volgorde van chronologie. Vermeld wordt wanneer en waar ze zijn geboren, zo ook waar en wanneer zij zijn overleden – nauwkeuriger gezegd: vermoord.
        Het gezin waaruit Hinnach voortkwam:

Ouders:
Mozes Peper (Amsterdam, 17.8.1872 – Sobibor, 23.7.1943; 70 jaar). Diamantbewerker. Woonde op het laatst in de Pancrasstraat 1 II te Amsterdam met: Femmetje Mateman (Amsterdam, 29.11.1877 – Sobibor, 23.7.1943; 65).

Broers en zussen:
  1. Sophia Peper (Amsterdam, 13.8.1897 – Sobibor, 11.6.1943; 45). Naaister.
  2. Barend Peper nr. 1 (Amsterdam, 24.2.1899 – Amsterdam, 8.12.1898; elf weken).
  3. Hinnach Peper (Amsterdam, 27.2.1900 – Sobibor, 30.3.1943; 43). Etaleur, echtgenoot van Rosette Bromet.
  4. Elisabeth Doof-Peper (Amsterdam, 11.101901 – Sobibor, 11.6.1943; 41). Getrouwd met Abraham Doof (Amsterdam, 11.7.1893 – Sobibor, 11.6.1943; 49). Diamantslijper en -handelaar. Adres: Pancrasstraat 1 II, Amsterdam.
  5. Marianne Stodel-Peper (Amsterdam, 30.7.1903 – overlijden onbekend). Overhemdennaaister. Op 15.12.1943 overgebracht naar kamp Westerbork, maar heeft de Holocaust overleefd, zie verderop.
  6. Espérance Klein-Peper (Amsterdam, 30.7.1905 – Sobibor, 16.7.1943; 37). Naaister. Zij trouwde op 22 juli 1942 in Amsterdam met diamantbewerker Levie Klein (Amsterdam, 20.10.1908 – Sobibor, 16.7.1943; 34).
  7. Barend Peper nr. 2 (Amsterdam, 2.9.1907 – overlijden onbekend). Eerste beroep: fietsjongen van de expeditie. Trouwde tweemaal, zie verderop. Overlevende.
  8. Louis Peper (Amsterdam, 10.12.1909 – Wormen, Apeldoorn, 23.4.1913; 3).
  9. Clara Peper (Amsterdam, 26.9.1912 – Amsterdam, 3.11.1915; 3).
  10. Philip Peper (Amsterdam, 6.11.1914 – Conway, VS, 19.1.2013; 98). Was aanvankelijk leerling-diamantbewerker. Overlevende.
  11. Joseph Peper (Amsterdam, 10.12.1916 – Sobibor, 23.7.1943; 26). Uitbater van knopen.

bevolkingsregister van Amsterdam het gezin Bromet

In het bevolkingsregister van Amsterdam lijkt het gezin Bromet ook omvangrijk, maar dat komt voor de wijzigingen en doorhalingen. Abraham en Elisabeth kregen in totaal zes kinderen.
Foto Stadsarchief Amsterdam

Familie Bromet
Het gezin waarvan Rosette deel uitmaakte, was met zeven kinderen ook vrij groot.

Ouders:
Abraham Bromet (Amsterdam, 15.8.1871 – Sobibor, 20.3.1943; 71). Diamantbewerker, koopman in vis en fruit. Woonde aan de Wagenaarstraat 13 III in Amsterdam met: Elisabeth Bromet-Groen (Amsterdam, 31.1.1872 – Sobibor, 20.3.1943; 71).

Broers en zussen:
  1. Rachel Bromet (Amsterdam, 27.6.1891 – Auschwitz, 1.9.1942; 51). Echtgenote van Jonas Bromet. Zij zijn de ouders van neef Samuel die in Dordrecht inwoonde bij Hinnach en Rosette, zie verderop.
  2. Coenraad Bromet (Amsterdam, 22.6.1893 – plaats van overlijden en datum onbekend). Diamantbewerker.
  3. Klara Pront-Bromet (Amsterdam, 13.7.1895 – Sobibor, 16.7.1943; 48). Lingerienaaister. Zij trouwde met Izak Pront (Amsterdam, 18.3.1894 – Sobibor, 16.7.1943; 49). Boekbinder. Woonden in de Wagenaarstraat 46 II in Amsterdam.
  4. Rosette Bromet (Amsterdam, 19.7.1897 – Sobibor, 30.4.1943; 45). Echtgenote van Hinnach Peper.
  5. Samuel Bromet (Amsterdam, 9.10.1899 – plaats van overlijden en datum onbekend). Diamant-versteller. Volgens de joodse stambomenwebsite van Max van Dam was hij “voor zover bekend niet gehuwd” en is hij tussen 1915 en 1930 naar Antwerpen gegaan.
  6. Keetje Bromet (Amsterdam, 11.3.1902 – Auschwitz, 30.9.1942; 40). Winkeljuffrouw. Ongetrouwd.
  7. Dina Bromet (Amsterdam, 3.9.1904 – Auschwitz, 30.9.1942; 38). Hulp in de huishouding. Ongetrouwd. Woonde in de Wagenaarstraat 13 III in Amsterdam.

Neef
En die neef dan, Samuel? Van wie was hij er een?
        Samuel is een zoon Jonas Bromet en Rachel Bromet-Bromet. Hij had twee broers, Hartog en Abraham, van wie Hartog al jong stierf. Het gezin is volledig vermoord. Dit was de samenstelling ervan:

Ouders:
Jonas Bromet (Amsterdam, 28.8.1890 – Auschwitz, 1.9.1942; 52).
Rachel Bromet-Bromet (Amsterdam, 27.6.1891 – Auschwitz, 1.9.1942; 51).

Kinderen:
  1. Hartog Bromet (Amsterdam, 15.8.1910 – Amsterdam, 19.10.1911; 1 jaar, 2 maanden).
Abraham, de oudere broer van Samuel

Foto Website
Abraham Bromet
‘Joods Monument’


2. Abraham Bromet (Watergraafsmeer, 1.8.1913 – Auschwitz, 29.8. 1942; 29).

3. Samuel (Amsterdam, 18.8.1914 – Auschwitz, 28.2.1943; 28).
Samuel was inmiddels etaleur af en rijwielhandelaar geworden. Hij is in België vanuit Kazerne Dossin in Mechelen, een doorgangskamp, op 31 oktober 1942 getransporteerd naar Auschwitz, waar hij pas maanden later aankwam, of werd omgebracht. De tussenliggende periode is ongewoon lang, een verklaring ervoor is niet bekend. Ook Samuel’s moeder Rachel is volgens de website van Max van Dam vanuit België weggevoerd.

gezinskaart uit het Amsterdamse Stadsarchief van Mozes en Femmetje

De gezinskaart uit het Amsterdamse Stadsarchief van Mozes en Femmetje. Tien kinderen worden genoemd,
maar het waren er elf: Joseph, de jongst ontbreekt, of is van de kaart ‘afgevallen’.
Foto Stadsarchief Amsterdam

gezinskaart Barend Peper

Barend Peper, de tweede overlevende, trouwde eerst met Gertrud Krieschbach, en na haar overlijden in 1962 met Hedwig Krieschbach. Volgens de gezinskaart waren er vier kinderen: Max, Gerda, Femke en ene Karin Kuschkowitz.


Overlijden Abraham Stodel

Abraham Stodel overleed op 2 mei 1978 na kortstondig lijden.
Foto Delpher

Document van Marianne Peper

De overlevenden
Van de uitgebreide familie Peper bleken er na de oorlog nog slechts drie in leven, een zus en twee broers van Hinnach: Marianne, Barend en Philip. Hun verdriet zal afgrondelijk zijn geweest, zodra ze beseften wat de nazi’s hadden aangericht.
        Hoe is het deze schaarse fortuinlijke overlevenden in de naoorlogse tijd vergaan? Een schets.
        Marianne heeft onuitsprekelijk groot geluk gehad. De documentatie die tegenwoordig over haar beschikbaar is, vooral via de Duitse website van het Arolsen Archief over de nazi-vervolging, getuigt ervan dat zij eigenlijk al op weg was naar een voortijdige dood.
        Ze woonde, ongehuwd, in de Hofmeyrstraat 3 III in Amsterdam toen ze werd gearresteerd, Op 16 januari 1943 sloten de Duitsers haar op in het Konzentrationslager Herzogenbusch, zoals het kamp in Vught heette, één van de vijf Duitse concentratiekampen in Nederland. Twee maanden later, op 15 maart, werd ze naar Amsterdam vervoerd om op 15 september in kamp Westerbork te belanden. Volgens haar kaart uit de cartotheek van de Joodsche Raad is ze op 1 maart 1944 op transport gezet naar ‘BB’, dit is vermoedelijk Bergen-Belsen.
        Maar ze heeft het op het nippertje overleefd. Een volgende, even rode notitie is namelijk: 6/5.45 Hallesleben. En ten slotte is bovenaan de kaart met uitroepteken geschreven: “Terug!”
        In Amsterdam weergekeerd ging ze wonen op een nieuw adres, aan de Onderlangs 49 huis. Vijf jaar na de bevrijding, op 25 mei 1950, trouwde ze met plaatsgenoot en magazijnbediende Abraham (‘Bram’) (Amsterdam, 19.10.1906). Marianne was zijn tweede echtgenote. Zijn eerste vrouw, Betje Piller (Amsterdam, 27.8.1906), was door de nazi’s vermoord in Sobibor, op 11 juni 1943, 36 jaar oud. Met andere woorden: twee Holocaust-overlevenden vonden bij elkaar nieuw geluk.
        Abraham Stodel is op 2 mei 1978 overleden, op 71-jarige leeftijd. Weduwe Marianne is lang daarna, per 4 september 1989, verhuisd naar Woerden. Van haar is geen overlijdensdatum gevonden.

Documenten van Marianne Peper

Documenten die laten zien dat Marianne Peper via kamp Vught, Amsterdam en Westerbork, op 1.2.1945 werd weggevoerd naar ‘BB’ (waarschijnlijk Bergen-Belsen). Maar ze overleefde. Op de roze-kleurige kaart staat het met een uitroepteken: ‘Terug!” . Ze trouwde in 1950 met Abraham Stodel, en ging na zijn dood in Woerden wonen.
Foto Stadsarchief Amsterdam

Stadsarchief Amsterdam

Ze trouwde in 1950 met Abraham Stodel, en ging na zijn dood in Woerden wonen.
Foto Stadsarchief Amsterdam


Herman David Spier

Philip Peper, de derde overlevende, trouwde in 1941 met Allegonda Balte, meldt ‘De Tijd’ van 10 april 1941. Ze gingen nog diezelfde dag in de Watervlierstraat wonen.
Foto Delpher

Tweemaal
Barend Peper, die andere overlevende, heeft kennelijk een poos bij zijn zus gewoond. Ook zijn adres is op de persoonskaart van het Amsterdamse Stadsarchief: Hofmeyrstraat 3 h, in ieder geval tot 28 augustus 1941. Over zijn omzwervingen in de oorlog ontbreekt elk gegeven.
        Barend was een gehuwd man. Op 23 mei 1934 trouwde hij met de Duitse Gertrud Katharina Krieschbach (Bochum, 22.5.1907). Nadat zij op 18 februari 1962 in Amsterdam was overleden, op 54-jarige leeftijd, hertrouwde Barend een jaar later, op 7 juni 1963, met Hedwig Krieschbach (Bochum, 15.2.1917), waarschijnlijk een zus. Op 12 december 1972 verhuisde dit echtpaar naar Bovenkarspel. Overlijdensdata van hen zijn niet gevonden.
        De laatste overlevende, Philip alias Flip, trok het verst weg van de familie Peper – naar de Verenigde Staten.
        Philip had zijn school verlaten op 14-jarige leeftijd, om net als zijn vader diamantsnijder te worden. De opleiding bereidde hem feitelijk voor op zijn latere, specialistische vak: het maken van high precision optical components voor de optische industrie.
        In de oorlog, op 9 april 1941, trouwde hij op de hulpsecretarie van Watergraafsmeer, met naaister Allegonda Geertje Balte (Amsterdam, 3.5.1914), nog net voordat de bezetter interreligieuze huwelijken verbood. Het trouwbericht stond de volgende dag in De Tijd. Ze hadden elkaar leren kennen in de AJC, de Arbeiders Jeugd Centrale, zo valt op te maken uit het In Memoriam dat verscheen in The Conway Daily Sun van 29 januari 2013, tien dagen na Philip’s overlijden.

In Memoriam in The Conway Daily Sun

Philip Peper werd enkele dagen na zijn dood herdacht in een complimenteus In Memoriam in ‘The Conway Daily Sun’.
Foto ‘The Conway Daily Sun’

Vredeskind
De Holocaust wist hij volgens de krant te doorstaan door zich succesvol te verbergen in hun eigen huis, in de Watervlierstraat op nummer 10. Allegonda was intussen actief in het verzet. Nog tijdens de oorlog werden er twee kinderen geboren, als eerste Marijke (1942), daarna Erik (geboortejaar onbekend). Na de oorlog kwam er nog een ‘vredeskind’: in de VS Joan geheten.
        Het gezin emigreerde in 1957 naar Amerika. Oorspronkelijk streek het neer in Floral Park in de staat New York, vervolgens trok het naar Arlington (Massachusetts) en ten slotte in diezelfde staat naar Lexington, waar het 24 jaar bleef.
        Na zijn pensionering verhuisden Philip en Allegonda naar Venice (Florida), waar zij overleed op 17 juni 2009. Philip trok toen in bij kleindochters van hem, in Conway. Langzaam verloor hij zijn geheugen, maar niet “zijn vermogen om anderen lief te hebben”, aldus The Conway Daily Sun. Zijn dochter Joan woonde ook in Conway, samen met haar man Russell Lanoie. Marijke, tegenwoordig Partterson-Robinson geheten, woont met haar man Doug in Golden (British Columbia) en Erik met diens echtgenote Karen in Oakland (Californië).
        De as van Philip is samen met die van Allegonda uitgestrooid in de Golf van Mexico, op hun eigen verzoek. Zes kleinkinderen en drie achterkleinkinderen had Philip bij zijn dood. Hém hadden de Duitsers er niet onder gekregen.

Philip Peper en Allegonda Balte

Philip Peper en Allegonda Balte emigreerden in 1957 met hun kinderen naar de VS. Philip is daar 98 jaar oud geworden.
Foto Delpher

Bestuderen
Vierennegentig jaar is het ondertussen geleden dat drie zorgeloze kinderen hun opwachting maakten in de portretstudio van Foto Beerman, om er voor de camera te gaan staan. Zou de foto uit 1927 na al die tijd nog ‘thuisgebracht’ kunnen worden?
        Wat zeker is, is dat de drie kinderen niet hoorden bij de Brometten en Pepers die in de oorlog zijn vermoord. Hun leeftijd wordt geschat op tussen twee en tien jaar. Reken je zo terug vanaf 1927, dan kom je op jaartallen tussen 1917 en 1927. Maar die komen niet voor bij de betrokken, omgebrachte families. Ze ‘passen’ niet.
        Maar wie waren die kinderen dan wel?
        Om te beginnen wordt eerst de foto zelf aandachtig bekeken. Staat er misschien iets op de achterkant dat helpt de kinderen te identificeren? Aan de rechter zijkant staan in het wit handgeschreven notities. Ze zijn onleesbaar; is het spiegelschrift? Kan Helen Stroosma, fotomedewerkster van het Regionaal Archief Dordrecht (RAD), uitkomst bieden?
        Neen, reageerde ze, toelichtend dat het trouwens om een afdruk van een glasnegatief gaat. Er is dus geen achterkant. Ze heeft er een spiegeltje voorgehouden, het hielp haar niet verder. Ze heeft de foto daarna in een Paint-programma omgedraaid. Ze zoomde in, maar werd nog steeds niet veel wijzer. Er staat in ieder geval, ontcijferde ze, “Gezin Peper”. De rest van de tekst bevat fotografische aanwijzingen, zoals “18x24” en “vignet bruin”.*

raadselachtige foto uit de Collectie-Beerman

Aan de zijkant van de foto met de drie kinderen staan handgeschreven notities,
maar helaas betreft dat niet de namen van de kinderen.
Foto RAD

Stamboom
Volgende poging. Op de website ‘Genealogie Online’ heeft een zekere Han van Raam een stamboom gemaakt van de familie Bromet. Hij wordt benaderd met de vraag of hij misschien nabestaanden kent van de families Bromet en Peper. Op verzoek van Hinnach en Rosette is immers die mysterieuze foto gemaakt.
        Van Raam laat ons, de redactie van deze Stolpersteinesite, weten dat hij tot zijn spijt niet kan helpen. Misschien kan het Amsterdamse Stadsarchief van dienst zijn? oppert hij. “De families Peper en Bromet bestaan nog steeds in Amsterdam.” Of het CBG, het Centraal Bureau voor Genealogie in Den Haag?
        Maar bij beide instanties is in een eerder stadium alles al – vergeefs – afgegraasd.
        Nog iemand die een stamboom van de familie Bromet heeft samengesteld, is Rob van het Groenewoud, zie de website ‘Stamboomforum.nl’. De naam van Rosette komt er niet in voor. Niettemin: kent hij eventuele nabestaanden?
        Hij moet ons teleurstellen. Van het Groenewoud deelt mee dat hij, negentien jaar geleden alweer, slechts “een mini-stamboom” heeft gemaakt. “Dat heeft weinig om het lijf.” Intussen is zijn bestand aan Brometten “enorm gegroeid”, tot aan Surinaamse Brometten toe, maar het ontbreekt hem aan tijd om zijn stamboom te actualiseren: hij werkt aan een boek.

Oproep Website Joods Welzijn

De oproep via de website van Joods Welzijn: geen reactie.
Foto Website 'Joods Welzijn.nl'

Tijdschrift
Het JMW wordt ingeschakeld, het Joods Maatschappelijk Werk, de instantie al vanaf 1946 de sociale zorg voor de joodse gemeenschap in Nederland coördineert. Het geeft de Benjamin uit, een gratis kwartaalblad “voor iedereen met een joodse achtergrond”. Zowel in het papieren tijdschrift als op de website van de Benjamin kunnen oproepen worden geplaatst, zogeheten Sjoekertjes.
        Onze oproep is, met hulp van hoofdredacteur Ferry Biedermann, in een mum van tijd online te lezen, op 7 juni 2021 komt dezelfde tekst in het blad. Lezers wordt gevraagd of zij nabestaanden of verwanten kennen van Hinnach en Rosette, die een aandoenlijke foto hebben laten maken van drie kinderen. Het zijn geen kinderen van henzelf, maar wie zijn het dan wel?
        De digitale oproep levert niets op; er komt geen enkele reactie.

***

In de Verenigde Staten wordt, in een laatste, ultieme poging, Marijke Patterson-Robinson opgespoord, de Amsterdamse dochter van Philip. In het Nederlands wordt haar in een e-mail gevraagd of zij mogelijk de kinderen kan identificeren. De foto wordt in een bijlage meegestuurd. Ook haar dochter Marjan wordt op de hoogte gebracht, in het Engels. Marjan laat weten dat haar moeder zeker nog Nederlands kan lezen en spreken, “so no problem at all”.
        Na enkele dagen antwoordt Marjan namens haar moeder. Marijke Peper heeft nagedacht en allerlei fotoalbums doorgenomen, maar helaas: ze kan de kinderen niet identificeren. Zij (her)kent ze in ieder geval niet. Maar, sluit Marjan af, ze waardeert het dat de redactie zoveel moeite heeft gedaan en ze hoopt vurig dat de juiste familieleden toch nog gelokaliseerd zullen worden.
        Noodgedwongen eindigt hiermee de speurtocht. De foto blijft een mysterie.

[* Archiefonderzoekster Erica van Dooremalen zag bij het nader bestuderen van de foto met de kinderen dat er niet staat “Gezin Peper”, maar “Gobiet” en ietsje lager “Peper”. Deze naam betreft mejuffrouw Gobiet uit Papendrecht. Hoe Van Dooremalen dat zo zeker weet? Zij vond in een boek van de administratie van vader en zoon Beerman (de zogenoemde order- en negatievenboeken) dat zij fotografeerde, de naam Gobiet. En die behoort toe aan de Belgische, ongetrouwd gebleven Adele Marie Julienne Gobiet (geboren, Seraing, 7 februari 1893 – overleden Papendrecht, Rembrandtlaan 68, 16 april 1978; 85 jaar). Mejuffouw Gobiet was van beroep een steno dactylographe. Echter: destijd heeft vader of zoon Beerman op de verkeerde glaspaat de naam Gobiet geschreven, denkt Van Dooremalen. Daarom is ‘Gobiet’ doorgestreept, zoals naaststaande foto duidelijker laat zien, en vervangen door ‘Peper’. Er is met andere woorden nog steeds sprake van kinderen van de familie Peper, al blijft het een raadsel welke kinderen dit waren, red.]

raadselachtige foto uit de Collectie-Beerman






< Terug naar index 'Verhalen over het voorbije joodse leven in Dordrecht'