NIEUWS

Dominee helpt joodse vroedvrouw vergeefs

Dominee Houtgast was in Dordrecht predikant van 1930 tot 1953. Foto Regionaal Archief Dordrecht (nummer 552_315283)

Dominee L.B. Houtgast van de Remonstrantse Kerk in Dordrecht heeft tijdens de Tweede Wereldoorlog geprobeerd de Dordts-joodse vroedvrouw Henriëtte van Ameringen te behoeden voor deportatie. Dat is niet gelukt: mevrouw Van Ameringen is op 17 september 1943 vermoord in Auschwitz.

Boekje
De reddingspoging van Lucas Barend Houtgast, geboren in Groningen op 14 december 1887, wordt geopenbaard in het boekje 125 jaar Remonstrantse Gemeente Dordrecht, dat in oktober 2022 is verschenen, onder redactie van René van Dijk. Behalve archivaris van Gorinchem is hij secretaris van de kerkenraad van de Remonstrantse Gemeente Dordrecht.
        In een hoofdstuk over de oorlogstijd schrijft Van Dijk over de Dordtse advocaat dr. Jacques Salomonson, die een joodse achtergrond heeft. Het kerkbestuur verzekert de bezetter op een formulier in augustus 1942 dat Salomonson al “ruim voor de peildatum 1 januari 1941 einer Christlichen Konfession angehörig ist”. Met andere woorden: lid is van de Remonstrantse Kerk, die gevestigd is aan de Cornelis de Wittstraat 28.
        Vervolgens meldt Van Dijk nog een bijzondere gebeurtenis. Dominee Houtgast zorgde er volgens zijn bevindingen “persoonlijk voor dat ook de joodse vroedvrouw Henriëtte van Ameringen” zo’n verklaring krijgt, “al weet hij dat zij nooit lid is geweest”. Maar zijn hulp heeft Van Ameringen niet mogen baten. “Het heeft haar helaas niet kunnen behoeden voor een enkeltje Auschwitz”, schrijft Van Dijk. (Zie ook verhaal 115 op deze website.)

Mussert
De kerk heeft nog een opvallend lid gekend: de vrouw van overste Mussert, broer van de NSB-leider. Van Dijk: “Met attestatie van Haarlem wordt zij in januari 1934 aangenomen. Zij bedankt als lid in een onbekend jaar, wellicht al voor de oorlog.”
        Dominee Houtgast is in Dordrecht, waar hij predikant was van de Remonstrants Gereformeerde Gemeente van 1930 tot 1953, met emeritaat gegaan en overleden in Gorssel, op 22 december 1971. Zijn standplaats vóór Dordrecht was Alkmaar.