NIEUWS

Verliesregister Dordtse joden op
website van Museum 1940-1945

Het Dordtse Museum 1940-1945 roept op om het zogeheten Verliesregister van joodse slachtoffers aan te vullen. Tot nog toe telt deze lijst, die te raadplegen is via de website van het museum, de namen van 203 omgekomen Dordtse en Zwijndrechtse joden. Het complete Verliesregister omvat negen categorieën, die de namen noemen van bijvoorbeeld burgerslachtoffers, van geallieerde, Nederlandse, Dordtse en Duitse militairen, en van Dordtenaren die in Nederlands-Indië zijn gesneuveld.

openingspagina van het Verliesregister

Dit is de openingspagina van het Verliesregister, dat de namen van 203 Dordts-joodse oorlogsslachtoffers noemt.
Foto Website

Compleet?
De verschillende slachtofferlijsten zijn volgens bestuursvoorzitter Ed Vermeulen al enkele jaren vóór zijn aantreden in mei 2021 online gezet, maar zijn niet eenvoudig vindbaar. Ze komen pas tevoorschijn als op de website het hoofdstuk ‘Gedenken’ wordt aangeklikt. De werkgroep Stolpersteine Dordrecht was tot voor kort niet bekend met het Verliesregister joodse slachtoffers.
        Desgevraagd licht Vermeulen toe dat deze lijst vermoedelijk compleet is. “We denken van wel, maar weten het niet zeker.” Hij roept daarom bezoekers van de Stolpersteine-website op om “vooral aanvullingen door te geven, zodat deze kan worden gecompleteerd”. De lijst is via deze link: joodse-slachtoffers-verlieslijst te raadplegen. Het museum zelf is te bereiken via dit e-mailadres: info@museum19401945.nl.
        De lijst met Dordts-joodse slachtoffers is onderdeel van het complete Verliesregister. Volgens Vermeulen zal dit “blijven groeien”, ook al omdat het museum “regelmatig aanvullingen” krijgt op alle negen lijsten. Slachtoffers van vliegtuigcrashes hebben in het register ook een eigen lijst, evenals de slachtoffers van de koopvaardij. De museumsite meldt dat het joodse verliesregister voor het laatst is bijgewerkt op 5 augustus 2022.
        Wie de namen in het Verliesregister van joodse slachtoffers aanklikt, krijgt een geboorte- en overlijdensdatum te zien, de geboorteplaats en zo mogelijk ook de plaats van overlijden.

Boek
De museumlijst is overigens gebaseerd op het boek De verdwenen Mediene Dordrecht. Ook daarin werden behalve de Dordts-joodse, ook de Zwijndrechts-joodse slachtoffers gezamenlijk genoemd. Het boek, tegenwoordig hooguit nog antiquarisch vindbaar, is in 1995 uitgegeven door het Gemeentearchief. Er wordt daarin teruggeblikt op drie eeuwen joods leven in Dordrecht. Zoals de titel aangeeft, is de joodse gemeenschap, de mediene, in de Tweede Wereldoorlog “vrijwel geheel vernietigd”, schrijft toenmalig archivaris Joan van Albada in het voorwoord.
        Curieus aan de joodse verlieslijst van het museum is dat daarop Wilhelm de Groot voorkomt, geboren in Dordrecht op 21 maart 1903 en omgekomen ergens in Midden-Europa op 27 januari 1945. Zijn naam wordt namelijk niet genoemd in ‘De verdwenen Mediene’. Feitelijk hoort Wilhelm de Groot ook helemaal niet thuis op de lijst van het museum: hij was inderdaad een Dordtenaar van geboorte, en hij is geslachtofferd, waarschijnlijk in Auschwitz, maar Wilhelm van geenszins van joodse afkomst.
        Op de website van Stolpersteine Dordrecht is hierover in 2021 een achtergrondverhaal geplaatst, zie verhaal 241. Daarin wordt meegedeeld dat ook de website ‘Joods Monument’ Wilhelm inmiddels als joods slachtoffer heeft geschrapt.
        Museum 1940-1945, gevestigd aan de Nieuwe Haven op nummer 27-28, is vooralsnog tot 20 februari dicht. Op 2 januari werd het tijdelijk gesloten, voor het jaarlijkse onderhoud aan de collectie.



Oproep Museum 1940-1945
is zonder resultaat gebleven

Het is niet gelukt. Niemand heeft gereageerd op de oproep van het Museum 1940-1945 in Dordrecht om het zogeheten Verliesregister aan te vullen. Deze lijst, te vinden op de website van het museum, telt tot nog toe de namen van 203 omgekomen joodse inwoners van Dordrecht en Zwijndrecht. Bestuursvoorzitter Ed Vermeulen vermoedt dat het register (nog) niet compleet is.

Omroep
Vermeulen deed zijn oproep begin 2023, op de website van Stolpersteine Dordrecht. Naar aanleiding daarvan maakte Marjolein Vos, medewerkster van RTV Dordrecht, hier een bericht over, dat op 16 januari is geplaatst op de website van de lokale omroep, zie link.
        Maar de dubbele oproep aan Dordtenaren en Zwijndrechtenaren om het mogelijk onvolledige Verliesregister aan te vullen, heeft nergens toe geleid. Eind oktober 2023 liet Vermeulen desgevraagd weten: “We hebben hierop geen respons ontvangen.” Voor de volledigheid: het register is te vinden door op de website van het museum het hoofdstuk ‘Gedenken’ aan te klikken.
        Daar zijn ook de andersoortige verliesregisters te vinden – van bijvoorbeeld burgerslachtoffers, van geallieerde, Nederlandse, Dordtse en Duitse militairen en van Dordtenaren die in Nederlands-Indië zijn gesneuveld. Het museum is te bereiken via dit e-mailadres.

Marjolein Vos van RTV Dordrecht wijdde een item aan het Verliesregister

Ook Marjolein Vos van RTV Dordrecht wijdde een item aan het (mogelijke incomplete) Verliesregister,
op 16 januari 2023.
Foto Website RTV Dordrecht