NIEUWS

Rol voor Nathan Zegerius in boek
over mede-gevangene Leon Beek

Half juni 2021 is bij uitgeverij Boekscout een boek verschenen waarin Nathan Zegerius, de joodse Amsterdammer die in Dordrecht zijn noodlot trof, een rol speelt. Samenzwering in Westerbork, het verhaal van Leon Beek is de titel van deze uitgave, die 202 pagina’s telt en € 20,99 kost. De auteur is Hagenaar Paul Beek (Amsterdam, 1956), een neef van Leon.

Gefusilleerd
Nathan Zegerius (1922) heeft Dordrecht niet gekend. Het enige wat hem aan Dordrecht bindt, is dat hij daar, op het station, in mei 1944 werd opgepakt, vluchtend naar België. De arrestatie was het begin van het einde. Op deze website wordt in verhaal 125 ontvouwd van wie Zegerius afstamde, hoe hij in Amsterdam werd verraden door de joodse Ans van Dijk en dat hij op 15 augustus 1944 is gefusilleerd in de duinen bij Overveen, samen met vier andere mannen, onder wie Leon Beek. Na de oorlog zijn zij herbegraven op de Eerebegraafplaats Bloemendaal.
        Voordat zijn leven eindigde, bevond magazijnknecht en lompensorteerder Zegerius zich in Westerbork, en over dát doorgangskamp, het voorportaal van de dood voor duizenden joden, handelt het biografische boek van Paul Beek over zijn neef.

Vrijwilliger
Leon Beek (Amsterdam,1893) was in beide wereldoorlogen een joods reserve-officier, maar alleen actief in de Tweede Wereldoorlog (Grebbelinie). Hij bracht het tot reserve-majoor en sloot zich aan bij een militaire verzetsbeweging. Beek, getrouwd met de schrijfster Cissy van Marxveldt, bracht zijn werkzame leven van 1926 tot 1941 door in de Amsterdamse Bijenkorf als personeelschef, totdat hij vanwege zijn geloof werd ontslagen.
         In de Tweede Wereldoorlog belandde hij, een nazaat van een melamed (godsdienstonderwijzer), als joods verzetsstrijder in kamp Westerbork. Hij had daarvoor, nadat hij op 26 januari 1943 door twee SD’ers was opgepakt in zijn woning aan de Jacob Obrechtstraat, onder andere gevangen gezeten in het Oranjehotel in Scheveningen. In dit nationaal museum is Paul Beek tegenwoordig vrijwilliger.
        In Westerbork trof Leon Beek de mede-strafgevangenen Nathan Zegerius, Leon Aronson, Gustaaf Johan Sanders en Abraham Bronkhorst. Zij waren barakgenoten in strafbarak 67. Volgens Paul Beek werd vanuit het kamp “rond 4 augustus 1944 een complot gesmeed, met een marechaussee-officier, die Leon tot kampcommandant wilde maken zodra de geallieerden in de buurt zouden zijn”. Beek zou dan de opvolger worden van de beruchte kampcommandant Albert Konrad Gemmeker. Dit is de samenzwering waarover Paul Beek schrijft.
        Het plan lekte echter uit. Samen met zijn medegevangenen werd Leon Beek doodgeschoten bij Overveen.

Liedjes
Het boek gaat over meer. Er komt ook een mislukte ontsnappingspoging uit waarschijnlijk Barak 51 in voor. En verder, aldus het persbericht: “Lees hoe zijn neven (van Leon) Nederland op de kop zetten met hun jazzachtige liedjes en hoe voor de hele familie De Bijenkorf centraal stond. Ook komt er een link met Anne Frank naar voren, het meisje dat genoot van de boeken van Leons vrouw Cissy van Marxveldt.” Het boek is “een mix van feiten en muzikale optredens, met helaas een tragisch einde voor alle hoofdpersonen”.
        Behalve via de webshop van Boekscout is het boek ook te koop via de webshop van Bol.com.