Stolpersteine Dordrecht

Het voorbije joodse dordrecht

Overzicht van de families Snijders,
Van de Waal, Andriesse en Blok

Frederica Elizabeth Snijders, de hoofdpersoon van dit verhaal, was de echtgenote van Elias van de Waal. Haar zus Jeannette, die samen met de zussen Frederica en Sara Hester als enigen van het Dordtse gezin Snijders nog leefde toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak, was de echtgenote van Aron Andriesse. In onderstaand overzicht worden de families Snijders, Van de Waal, Andriesse en Blok achtereenvolgens (enigszins) in kaart gebracht.

De familie Snijders

Grafsteen Mozes Snijders op de joodse begraafplaats in Dordrecht

Grafsteen Sophia Davidson op de joodse begraafplaats in Dordrecht

Vader Mozes Snijders, Dordrecht, 20 september 1832 – Dordrecht, 3 april 1906: 73 jaar.
Moeder Sophia Davidson, Parijs, 1825 – Dordrecht, 27 februari 1901: 64 jaar.
Huwelijk: Dordrecht, 27 mei 1857.

Kinderen:
        1. Lehman, Dordrecht, 8.11.1858 – Dordrecht, 11.11.1879: 21 jaar.
        2. Jeannette, Dordrecht, 19.8.1860 – Sobibor, 26.3.1943: 82 jaar. Verderop meer familiegegevens.
        3. Selli, Dordrecht, 27.9.1862 – Dordrecht, 16.12.1864: 2 jaar.
        4. Eliazar, Dordrecht, 4.10.1864 – Dordrecht, 20.7.1938: 73 jaar. Eliazar trouwde als 26-jarige op 20 december 1890 in Driel met de 23-jarige Kaatje van Driel (Driel, 27.11.1867), die jong stierf, op 37-jarige leeftijd in Dordrecht, op 11 juni 1905. Het echtpaar kreeg drie kinderen:
                1. Helena Sara (Dordrecht, 7.8.1894),
                2. Max Leon (Dordrecht, 18.5.1896) en
                3. Jeanette Frederika (Dordrecht, 12.8.1898). Zie ook verhaal 211 op deze site.
        5. Gabriël, Dordrecht, 15.9.1866 – Dordrecht, 20.12.1867: 1 jaar.
        6. Frederica, Dordrecht, 13.10.1868 – Sobibor, 9.4.1943: 74 jaar. Meer familiegegevens hieronder en in het hoofdverhaal.
        7. Sara Hester, Dordrecht, 16.8.1872 – Amsterdam, 7.12.1946: 74 jaar. Een overlevende, zie verderop.

De familie Van de Waal
Frederica Snijders trouwde in Dordrecht op 19 maart 1892 met Elias van de Waal. Hij was 31 al, zij pas 23.
De ouders van Elias waren beiden al overleden. Zij zijn: Abraham Elias van de Waal (Schijndel, 24 juni 1823 – Den Bosch, 29.4.1887) en Marianna Levisson (Alphen en Rietveld (ZH), 2.11.1831 – Den Bosch, 21.11.1880). Frederica en Elias kregen twee kinderen, allebei dochters en geboren in Den Bosch, van wie de jongste slechts kort leefde.

Kinderen:
1. Jeanne Carolina Leonie van de Waal, geboren 9 juni 1894, vermoord in Auschwitz, 25 januari 1943: 48 jaar.
2. Jeannetta Suzanna Nathali (‘Channa’) van de Waal, geboren 4 januari 1896, overleden in Borculo op 17 juni 1902: 6 jaar.


Grafsteen Marianne van de Waal op de joodse begraafplaats in Schijndel	Grafsteen Abraham van de Waal op de joodse begraafplaats in Schijndel	Grafsteen Jeannette van de Waal op de joodse begraafplaats in Borculo

De familie Andriesse
Jeannette Snijders, zus van Frederica, trouwde met de fabrikant Aron Andriesse, in Dordrecht op 31 oktober 1883. Zij was toen 23, hij 28. Aron is een geboren Rotterdammer: 6 januari 1855. Na de bruiloft vestigde het echtpaar zich in Rotterdam. Na twee jaar kondigde zich het eerste kind aan, van de acht die Jeannette zou baren. Maar niet alle baby’s bleven in leven. Vader Aron is overleden op 14 november in 1930 in Rotterdam, 75 jaar oud.

Kinderen:
        1. NN (Nomen Nescio): doodgeboren kind, Rotterdam, 24 september 1884.
        2. Elizabeth, geboren Rotterdam, 3 oktober 1888 – Sobibor, 14 mei 1943: 57 jaar. Eén Holocaustdode.
Elizabeth trouwde op 21 februari 1907 in Rotterdam met plaatsgenoot Joseph de Groen (Rotterdam, 6.2.1879). Hij was 28, zij 21. Pettenfabrikant Joseph werd op dezelfde dag als zijn vrouw omgebracht in Sobibor, 64 jaar oud. Het echtpaar, dat geen kinderen had, woonde op het laatst aan de Gevers Deynootweg 184-186 in Scheveningen. Twee Holocaustdoden.
        3. David (nummer 1), geboren Rotterdam, 25 mei 1887 – Rotterdam, 30 juni 1888: 13 maanden.
        4. Leon, geboren, Rotterdam, 29 juli 1888 – vermoord in Auschwitz, 28 februari 1943: 54 jaar.
Handelsvertegenwoordiger Leon huwde als 30-jarige op 30 januari 1919 in Amsterdam de 21-jarige Jacoba Dorothea Helena de Jongh (Amsterdam, 13.3.1897). Jacoba en de twee kinderen die zij met Leon kreeg, hebben de Holocaust overleefd. Eén Holocaustdode.
        5. David (nummer 2), geboren Rotterdam, 9 september 1889 – vermoord in Sobibor, 16 juli 1943: 53 jaar.
Koopman David trouwde met Bettie Berendina de Leeuw (Woerden, 26 oktober 1892), op 10 augustus 1938 in Rotterdam. Zij werd samen met haar man vergast in Sobibor, zij was toen 50 jaar oud. Bettie was eerder getrouwd geweest, vanaf 1 april 1920 in Amsterdam, met de procuratiehouder Bernard Italiaander (Amsterdam, 22 april 1894), met wie zij zoon Louis Bernard kreeg (Rotterdam, 2 juni 1921). Deze Louis. Kantooremployé van beroep, stierf ook in Sobibor, 22 jaar oud, op dezelfde dag als zijn moeder. Zijn vader Bernard was een maand eerder in dit vernietigingsoord vermoord, op 11 juni 1943, 49 jaar oud. In totaal vier Holocaustdoden.
        6. Eliazar, geboren Rotterdam, 11 maart 1891. Hij woonde vanaf 4 april 1939 aan de Mathenesserlaan 506, later in Zeist. Eliazar, een voormalige handelsagent, is in die gemeente overleden op 22 oktober 1968, 77 jaar oud. Hij was getrouwd met Maartje van Rijs.
        7. Frederika, geboren Rotterdam, 28 december 1892 – vermoord in Auschwitz, 5 november 1942: 49 jaar.
Frederika was volgens de gezinskaart van de familie Andriesse inspectrice van de Stichting tot Beheer en Exploitatie van Woningen. Ook Frederika was ongehuwd. Haar laatste woonadres was vanaf 26 augustsus 1938: Gravendijkwal 42a. Eén Holocaustdode.
        8. Maurits, geboren Rotterdam, 20 augustus 1896 – overleden in Rotterdam op 8 maart 1959: 62 jaar.
Handelsreiziger Maurits was de echtgenoot van Gijsje Buijtendijk (Rotterdam, 1 april 1900), met wie hij op 20 mei 1931 in Rotterdam in het huwelijk was getreden, hij 34 jaar oud, zij drie jaar jonger. Tot dusverre is van Gijsje Andriesse geen overlijdensdatum gevonden. Twee overlevenden.

De familie Blok

Sara Hester (of: Hesther), de andere zus van Frederica die voor de oorlog nog leefde, trouwde op 23-jarige leeftijd in Dordrecht, op 5 februari 1896, met de 29-jarige koopman Alexander Blok (Nijmegen, 6.5.1866), die op 23 juni 1937 in Amsterdam overleed, op 71-jarige leeftijd. Het echtpaar had twee kinderen. Sara overleed op 7 december 1946 in Amsterdam. Zij is, net als haar man, begraven op de joodse begraafplaats Muiderberg. Eén overlevende.

Kinderen:
1. Johanna, geboren Nijmegen 12 januari 1897 – Auschwitz, 27 augustus 1943: 46 jaar oud. Johanna was van beroep directeur, en ongehuwd. Zij woonde op het laatst in Amsterdam, aan de Pieter de Hoochstraat 76b. Eén Holocaustdode.
2. Justus, geboren Nijmegen, 23 februari 1898 – Wassenaar, 25 juli 1942: 44 jaar. Justus werkte als vertegenwoordiger en als agent van buitenlandse huizen. Hij woonde met zijn gezin vanaf 17 december 1940 in Den Haag, in de Vondelstraat op nummer 154. Hij was op 8 augustus 1922 in Amsterdam getrouwd met Bettie Lopes de Leao Laguna (Amsterdam, 15 juni 1900), die in Auschwitz om het leven werd gebracht, op 1 juli 1944, 44 jaar oud. Eén van hun twee dochters (Lydia Hesther) heeft de oorlog overleefd. Justine (Amsterdam, 5 januari 1929) stierf tegelijk met haar moeder in Auschwitz, 15 jaar oud. Drie Holocaustdoden.

< Terug naar ‘Frederica van de Waal-Snijders: het lijden van een Dordts-joodse vrouw’