Stolpersteine Dordrecht

Het voorbije joodse dordrecht

Overzicht van de familie Falkenburg

Het gezin Falkenburg telde acht kinderen, die op één na allen in Groningen zijn geboren. Joël is de uitzondering; zijn moeder beviel van hem in Sneek. Eén kind, eerstgeborene Nathan, stierf voor de oorlog. Van de overige zeven werden er zes vermoord door de nazi’s; één van hen. Louis, overleefde de Holocaust. Maar het werkelijke aantal slachtoffers is beduidend hoger. Ook de partners en de kinderen van de oorspronkelijke gezinsleden werd het leven ontnomen.
In dit overzicht wordt weergegeven wat er met de Falkenburgs is gebeurd, voor, tijdens en na de oorlog.

Vader:
Izak Falkenburg, Groningen, 22.7.1852 – Groningen, 3.8.1895 (43 jaar), verlakker.

Moeder:
Jansje van Coevorden, Groningen, 20.5.1847 – Leeuwarden, 27.9.1915 (68 jaar).

De kinderen:
        1. Nathan Falkenburg, Groningen, 29.8.1873 – Warnsveld bij Zutphen, 19.11.1918 (45 jaar). Weduwnaar van Hendrikje Mulder. Beroep: verlakker. Voor de oorlog overleden.
        2. Louis Falkenburg, Groningen, 1.7.1875 – Enschede, 4.4.1956 (80 jaar). Getrouwd met Maria Elizabeth de Leeuw. Eén overlevende.
        3. Joël Falkenburg, Sneek, 16.6.1877 – Sobibor, 21.5.1943 (65 jaar). Koopman. Getrouwd op 24.9.1924 in Borne met Amalia Mildenburg (Laer, Pruisen 16.3.1872 – Sobibor, 21.5.1943, 71 jaar). Geen kinderen. Joël werkte vanuit Vught in kamp Moerdijk, en vroeg om overplaatsing naar kamp Westerbork om zich bij zijn vrouw te kunnen voegen. Het echtpaar woonde in Borne, Oude Deldenstraat 32.
Joël trouwde overigens eerst op 19.5.1911 in Den Ham met Hendrina Schlosser (Den Ham, 3.1.1866), die op 24.10.1918 in Den Ham overleed aan de Spaanse Griep. Deze Hendrina is de moeder van Lea Lena Schlosser, die – zie verderop – trouwde met Joël’s broer Mozes. Hierdoor werd Hendrina zowel schoonzus als (schoon-)moeder van Lea Lena, die op haar beurt een zwager had die ook haar stiefvader was. Twee doden.
        4. Abraham Falkenburg, Kampen, 5.10.1880 – Sobibor, 7.3.1943 (62 jaar). Porseleinhersteller en antiquair. Getrouwd op 18.9.1902 in Maastricht met Rebecca Wijngaard (Anderlecht, 27.6.1878). Rebecca heeft de oorlog overleefd. Zij overleed in Amsterdam op 10 augustus 1960, 82 jaar oud.**

Vier kinderen:
1. Jansje Ruskolenker-Falkenburg (Utrecht, 27.11.1903 – Auschwitz, 12.10.1942, 38 jaar).
2. Jacob Falkenburg (Maastricht, 4.5.1905 – Midden-Europa, 30.6.1944, 39 jaar, handelsreiziger).
3. Helena (Groningen, 6.3.1907 – Drachten, 1.7.1998, 91 jaar).
Getrouwd op 6.11.1935 met vleeshouwer Izak Polak (Den Haag, 28.9.1910 – Birkenau, 1.8.1944, 33 jaar). Had 1 kind: Rebecca Polak (Den Haag, 31.8.1936 – Smallingerland, 5.3.2001, 64 jaar). Helena en Rebecca hebben de oorlog overleefd. Helena hertrouwde op 10.1.1947 in Den Haag met Franciscus Marie de Zwart (Leiden, 3.8.1910), van wie zij op 3.210.1952 in Den Haag scheidde. Twee overlevenden, één dode***.
4. Vogelina Jacobs-Falkenburg (Groningen 18.6.1911 – Auschwitz, 12.10.1942, 31 jaar).
Vogelina was getrouwd met Juda Jacobs (Den Haag, 10.8.1905 – Auschwitz, 31.1.1943, 37 jaar, violist) en had een dochter: Susanna Irene (Den Haag, 14.8.1939 – Auschwitz, 12.10.1942, 3 jaar). Drie doden.

        5. Frederik Falkenburg, Groningen, 21.2.1882 – Auschwitz, 22.10.1942 (60 jaar). Getrouwd op 10.7.1918 in Rotterdam met Neeltje Siemers (Rotterdam, 8.11.1872), die op 52-jarige leeftijd in Rotterdam overleed op 23.8.1925. Het huwelijk had plaats op 10.7.1918. Hij woonde in Rotterdam. Eén dode.
        6. Bernard Falkenburg, Groningen, 19.10.1883 – Auschwitz, 19.2.1943 (59 jaar), violist. Getrouwd op 29.11.1916 in Amsterdam met Sara Prins (Amsterdam, 27.8.1892). Gescheiden in Amsterdam op 27.4.1934. Van haar is geen overlijdensdatum bekend. Eén dode.
        7. Vogelina Muller-Falkenburg, Groningen, 15.7.1885 – Auschwitz, 19.10.1942 (57 jaar). Getrouwd op 17.8.1913 met sorteerder Arend Muller (Groningen, 28.11.1888 – Extern kommando Bobrek, 31.12.1942, 54 jaar), medewerker beenderen ophaaldienst. Het echtpaar woonde in de Pluimerstraat, op nummer 35a, Groningen. Vogelina speelde harp en gaf handwerkles. Twee doden.
        8. Mozes Falkenburg, Groningen, 25.3.1888 – Auschwitz, 14.9.1942 (54 jaar). Getrouwd op 7.5.1913 in Den Ham met: Lea Lena Schlosser, Magele, Den Ham, 26.4.1886 – Auschwitz, 14.9.1942 (56 jaar).

Acht kinderen:
1. Philip (De Ham, 4.5.1914 – Den Ham, 6.6.1914, 1 maand oud)
2. Philip (Den Ham, 18.4.1915 – Mauthausen, 6.10.1942, 27 jaar),
3. Izak (Den Ham, 1.3.1917 – Mauthausen, 5.11.1941, 24 jaar),
4. Hendrina, (Den Ham, 20.1.1920),
5. Bertha (Den Ham, 12.11.1922 – Auschwitz, 14.9.1942, 19 jaar),
6. Louis (Den Ham, overleden 4.3.1924, 1 maand oud),
7. David (Den Ham, 8.6.1925 – Gemeente onbekend, 2.5.1945, 19 jaar).
8. Jansje (Den Ham, overleden 14.3.1931, 9 jaar oud.

Het gezin verhuisde op 30.01939 van Den Ham naar Apeldoorn, Eerste Johannastraat 1.
Eén kind heeft de oorlog overleefd: Hendrina*. Zes Holocaustdoden, één overlevende.

------------

[*Hendrina trouwde voor de oorlog, 19 jaar oud, op 12.4.1939 in Den Ham met de 23-jarige Izak Muller (Hagen, Westfalen, 15.6.1915). Zij kregen drie kinderen, één voor, twee na de oorlog: Beppie (Groningen, 11.11.1939), Maurits (‘Maupie’, Weststellingwerf, 14.3.1946 – Drachten, 4.4.1987) en Vogelina (‘Lientje’, Smalllingerland, 12.12.1948). Hendrina overleed op 3.1.2000 in Drachten, 79 jaar oud; Izak op 27.8.2003, ook in Drachten, 88 jaar oud. Beppie Muller trouwde in 1963 met Pieter (‘Piet’) de Vos, die is overleden, op 25.11.1984 in Drachten, 45 jaar oud. Het echtpaar kreeg twee kinderen: Hendrina (‘Rieneke’, Drachten, 27.11.1963) en Fetje (Drachten, 4.10.1966). Beppie Muller is overleden op 18.9.2013 in Drachten, 73 jaar oud. Haar broer Maurits trouwde met zijn achternicht Rebecca Polak (zie hierboven). Rebecca is een kleindochter van Abraham Falkenburg, Maurits een kleinzoon van Mozes Falkenburg. Maurits en Rebecca kregen geen kinderen.]

[** Over Abraham Falkenburg schrijft bezoeker Ruth Fivaz-Silbermann aanvullend op de website van ‘Joods Monument’ (JM): Abraham Falkenburg was married to Rebekka Wijngaard (born 27 June 1878). They left Den Haag on October 9, 1942, went to Belgium, then France, and crossed the demarcation line on October 19, 1942 in the French departement Indre-et-Loire. They got a permit by French police to go to Châteauroux (Indre). But they went directly on in order to cross the Swiss border. They were arrested in Bellegarde (Ain) and sent to camp Rivesaltes, where they arrived on Nov. 1, 1942. They presumably were kept at camp Rivesaltes and later, when Rivesaltes was shut down at the end of November, transferred to camp Gurs. Mrs Rebekka Falkenburg managed to survive, but Abraham Falkenburg was taken in late February 1943 as a hostage in retaliation for the assassination of two German officers in Paris, and sent to Drancy, then, on March 4, 1943, to camp Majdanek (not Sobibor) in transport Nr. 50. My main source is: Archives départementales de l'Ain, 180W831. I am a researcher.]

[***Op JM heeft een bezoeker geschreven over Izak Polak: Izak Polak, geb. 28.09.1910 te Den Haag, is op 28.10.1943 met transport no. 61 vanuit het Franse doorgangskamp Drancy gedeporteerd naar Auschwitz. Dit betekent dat hij een tevergeefse poging heeft ondernomen naar veiliger oorden te ontkomen, is opgepakt en gevangengezet. Zijn beroep was kok. In kamp Drancy had hij volgens een reçu nog een bedrag van 500 Franse francs op zak, (naar toenmalige maatstaven een fors bedrag), wat hij wel zal hebben moeten afstaan. Enigszins leesbaar staat onderaan op het reçu nog ‘le chef de police de...’ (Hoofd van politie van...). Bron: Mémorial de la Shoah.]

Ten slotte: de foto’s die bij dit verhaal staan afgebeeld, van moeder Jansje en haar zonen Louis en Mozes, zijn beschikbaar gesteld door Wendy Harreman-Schlosser. Wendy kreeg deze en veel andere foto’s ooit van de moeder van Rieneke de Vos, Beppie Muller. Rieneke is een kleindochter is van Hendrina Falkenburg, en Hendrina is weer een dochter van Mozes. Wat dan de relatie is tussen Wendy en de familie Falkenburg? Die is “een beetje ingewikkeld”, schrijft ze, maar komt hier op neer: Lea Lena Schlosser was een volle nicht van haar opa Gompert Schlosser (Den Ham, 9.11.1909 – Rotterdam, 15.9.1993).

< Terug naar ‘Het ware leven van Bernard Falkenburg, chef d’orchestre te Dordrecht, ontrafeld’